دانشکده طب سنتی ایرانی

برنامه راهبردی

Strategic Plan

دانشکده طب سنتی

1404-1399

دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی قم

بسمه تعالی

مقدمه

مکتب طب سنتی شامل انواع روشهای بهداشتی و درمانی می‌باشد که دارای سابقه علمی بسیار طولانی می‌باشد، از حکمای دوران قبل از میلاد چون بقراط تا حکمای بزرگی چون جالینوس، محمد بن زکریای رازی، علی بن عباس مجوسی اهوازی، شیخ الرئیس ابوعلی‌سینا، سید اسماعیل جرجانی، محمد حسین عقیلی خراسانی و بسیاری دیگر در شکل گیری این مکتب نقش داشته اند.

با یک نگاه اجمالی و واقع بینانه به مبانی طب سنتی به راحتی می توان به کاربردی بودن این طب پی برد. از جمله مبانی بسیار مهم طب سنتی، مبانی مزاجی آن می باشد که بر این اساس برای بدن انسان، سن، جنس، محل زندگی، شغل، فصول سال و...   مزاجهای مختلفی در نظر گرفته می شود. برطبق این مبانی، اقدامات بهداشتی و درمانی متعددی را در شرایط مزاجی مختلف می توان انجام داد و چه بسا یک درمان واحد در شرایط مزاجی مختلف، تأثیرات مختلفی نیز داشته باشد. و چه بسیار تحقیقات علمی که با در نظر گرفتن مبانی طب سنتی قابل انجام خواهد بود.

از نظر مکتب طب سنتی تحقیقات نه فقط در مورد گیاهان دارویی (که گیاه درمانی یکی از روش ها در میان روش های متعدد طب سنتی به حساب می آید)، بلکه در مورد تمامی روش های بهداشتی و درمانی طب سنتی و با در نظر گرفتن اصول و مبانی آن بایستی انجام شود.

یکی از خصوصیات برجسته طب سنتی، سلامت محور بودن آن است. طب سنتی ایرانی از گام اول که تعریف پزشکی می باشد سلامت محور است. در کتاب ارزشمند هدایه المتعلمین فی الطب ( اولین کتاب طبی فارسی تألیف حکیم أخوینی در قرن چهارم هجری)، طب را اینگونه تعریف کرده است:

« بجشکی پیشه ای بود که سلامتی را نگاه دارد و چون رفته بود باز آرد از روی علم و عمل».

هم چنین طب سنتی ایرانی در شاخه طب عملی به دو شاخه اصلی تقسیم می‌شود: علم حفظ الصحه (شامل کلیه دستور‌العمل های لازم برای حفظ سلامتی) و علم معالجات (شامل غذا درمانی و دارو درمانی و اعمال یداوی). در علم حفظ الصحه به شش اصل ضروری برای زندگی (سته ضروریه) شامل 1. آب و هوا 2. خوراکی ها و نوشیدنی ها 3. خواب و بیداری 4. حرکت و سکون 5. احتباس و استفراغ 6. حالات روحی و روانی، توجه خاص می شود.

با توجه به مطالب ذکر شده، می توان مکتب طب سنتی را دارای توانایی لازم در کمک به حل بسیاری از معضلات پزشکی امروز دانست که می‌تواند به عنوان یار و یاور در کنار پزشکی امروز جهت برطرف کردن مشکلات مردم، عمل نماید.

درتعالیم و آموزه‌های مکتب طب سنتی، ظرفیتی نهفته است که با کشف، تبیین و کاربردی کردن آن، می‌توان در پیشگیری و درمان بیماری‌ها از آنها بهره برد و در پرتو آن حکیمان و پزشکان شایسته و فرهیخته تربیت کرد. لذا یکی از مهمترین رسالت دانشکده های طب سنتی، تقویت آموزش و پژوهش و ارایه راهکارهای علمی و عملی برای برطرف کردن نیازهای متنوع و فزاینده جامعه، در زمینه پزشکی و هدایت جامعه به سمت خوداتکایی و افزایش مشارکت مردم در اعتلای نظام سلامت خواهد بود.

چشم‌انداز

پیگیری اخذ مجوز گروه طب سنتی و تاسیس گروه داروسازی سنتی

تلاش در جهت تاسیس دانشکده مصوب 

دانشکده طب سنتی  پویا و موفق در امر آموزش و پژوهش  و درمان   

 رسالت

ارتقای آموزش و گسترش تحقیقات طب سنتی  

ارائه روشهای پیشگیری (بهداشتی- تغذیه‌ای ) و درمانی مبتنی بر اصول طب سنتی حفظ سلامتی (اصول شش گانه ) و بررسی مداخلات بالینی طب سنتی و معرفی فراورده های جدید

ارزش ها

پایبندی به اصول و ارزش های اسلامی

رعایت اخلاق حرفه ا ، پژوهشی و آموزشی و حفظ حق مالیکت معنوی

نظم و قانون مداری

توجه و تشویق به انجام کارهای گروهی

توجه به خلاقیت و نوآوری

قوت­ها

وجود اعضای هیات علمی متخصص طب سنتی و داروسازی سنتی ایران

وجود سلامتکده طب سنتی مستقل درداخل دانشکده

وجود دانشجویان علاقمند

برگزاری جلسات مباحثه علمی

ضعف­ها

کمبود تجهیزات مناسب جهت آزمایشگاه گیاهان دارویی و فرآورده های طبیعی 

کافی نبودن اعتبارات اختصاص یافته

نبود مرکز تحقیقات طب و داروسازی سنتی

عدم تفاهم نامه با مراکز تحقیقاتی بالینی قم

فرصت­ها

بستر مناسب جهت گسترش طب سنتی با توجه به اعلام سیاست های کلان سلامت از سوی مقام معظم رهبری

همکاری دفتر  طب سنتی وزارت بهداشت و درمان در گسترش طب سنتی

تمایل معاونت آموزشی، پژوهشی و درمانی دانشگاه علوم پزشکی قم به گسترش طب سنتی

امکان جذب اساتید دانشگاه‌های مادر با توجه به موقعیت جغرافیایی استان

 داشتن تفاهم نامه با مرکز تحقیقات کارآزمایی بالینی طب سنتی دانشگاه شاهد تهران

وجود برخی از شرکت های داروسازی مرتبط با گیاهان دارویی در استان قم

وجود کتابخانه مرحوم آیت الله مرعشی نجفی (حاوی نسخ ارزشمند طبی) در قم

تهدیدها

نبود گروه داروسازی سنتی در دانشکده

کمبود سهم اعتبارات و بودجه‌های دانشگاه جهت تخصیص به طب سنتی 

کمبود سهم اعتبارات و بودجه‌های دانشگاه جهت تخصیص به طب سنتی 

وجود مدعیان طب سنتی و سود جو غیر دانشگاهی در قم

همکاری کم مراکز تحقیقاتی

اهدف کلی:

 تربیت نیروی متخصص طب سنتی

فرهنگ سازی و تقویت طب سنتی ایران

توسعه کمی و کیفی پژوهش در حیطه طب سنتی

ارتباط با صنعت در زمینه تحقیقات دانشکده

همکاری با مراکزتحقیقات در جهت ارتقاء دانشگاه علوم پزشکی قم

پیشگیری بیماریها در سطح جامعه

اهداف جزئی

تربیت نیروی متخصص و متعهد در آموزش ، پژوهش و درمان

تربیت نیروی متخصص با گرایش زنان و گوارش و....

راه دستیابی به اهداف

استفاده از روشهای آموزشی مناسب جهت تقویت متخصصان با اخلاق و متعهد

انجام تحقیقات با استفاده از منابع طب سنتی که در گسترش سلامت انسان نقش دارند

ایحاد محیطی مناسب و شفاف برای تحقیق، مبادلات علمی و هوشمندانه برای اعضاء هیأت علمی، محققین، کارشناسان

ارتباط با مراکزمرتبط در جهت ارتقای دانشکده و سلامتکده

ارتباط با مراکز رشد و صنعت

برنامه ریزی راهبردی

توسعه کمی و کیفی تحقیقات در دانشکده

برگزاری کارگروهای پژوهشی مختلف (زنان، گوارش و....)

برگزاری کنفرانس و همایش ها و کارگاه ها

برگزاری کنفرانس

برگزاری ژورنال کلاب

تشویق و ترقیب همکاران و دستیاران جهت نوشتن مقالات مشترک مروری

همکاری با دانشکده ها و مراکز تحقیقات داخل دانشگاه و خارج دانشگاه

همکاری در اجرای پروژه های ملی در حوزه سلامت

ارتباط با صنعت در زمینه تحقیقات

ارتقای کیفیت آموزش متخصصان و دستیاران PhD  طب سنتی

ارتقای کمی و کیفی خدمات حیطه سلامت مبتنی بر تدابیر طب سنتی

آموزش عموم جهت و فرهنگ سازی در جهت ارتقای سلامت

ایجاد بانک اطلاعاتی پژوهشی برای اعضاء هیأت علمی دانشکده

نهادینه کردن بکارگیری نتایج تحقیقات در ارائه خدمات بالینی

تلاش در جهت ارتباطات بین المللی